2007 juli - WD/CO/B versnellingsbak 2








juli 2007 In het vorige Bulletin heb ik al gezegd dat het verhaal nog niet ten einde was en dit is dan ook het vervolg. Er is dus een probleem met de versnellingsbak. Het koppelingshuis heeft ontzettend veel speling en dat zal wel het onheilspellende geluid hebben veroorzaakt. Ik ben ook niet zo'n deskundige dus ik heb Peter maar gebeld. Die zei dat hij niets kon zeggen voordat de bak helemaal uit elkaar was genomen. Nu heb ik nog nooit eerder een versnellingsbak uit elkaar gehaald en ik zag daar dan ook nogal tegen op. De versnellingsbak van Coby (WD/CO/B) is niet van het bekende merk Albion, waar bijna alle Royal Enfield versnellingsbakken vandaan komen, maar van Burman. Dit komt omdat tijdens de oorlog de Albion fabriek werd beschadigd tijdens Duitse aanvallen en daardoor een tijdje geen versnellingsbakken kon leveren. Royal Enfield daarentegen had een contract met de Britse overheid om motoren te leveren voor de 'war effort'. Er werd dus gezocht naar een vervangende versnellingsbak. Uiteindelijk werden zo'n 3000 motorfietsen voorzien van een Burman versnellingsbak zoals die ook in de oorlogs Ariels en Matchless werd gebruikt en deze kregen de toevoeging 'B' achter de type aanduiding WD/CO. Allereerst heb ik allerlei informatie omtrent de bak verzameld, uit mijn eigen archief en op internet, zodat ik in ieder geval zou weten hoe de bak geopend moest worden en wat ik daarbinnen zou moeten aantreffen. Eerst gaat het buitendeksel compleet met de gemonteerde kickstarter er in zijn geheel af. Daarbij moet de kick starter geblokkeerd worden, zodat de kickstarter veer op spanning blijft. De binnenkant zit helemaal vol met vet. Het is duidelijk geen schone handen werk en ik doe dus rubber handschoenen aan. Het binnendeksel heb ik met een kwast met petroleum schoongemaakt. Ik dacht eerst dat het voldoende zou zijn om de hoofdas te verwijderen om te zien wat het probleem zou zijn. Dit bleek maar ten dele zo te zijn. De as kwam er mooi in zijn geheel uit, maar tevens een gebroken koperkleurige ring van ca. 2 mm breed, die om de as zat. Uit mijn informatie bleek dit het restant te zijn van twee (!) bronzen bussen van elk zo'n anderhalve cm lang. Er was dus flink wat weggevreten van deze bus. Blijkbaar heeft het restantje tijdlang de as nog op zijn plaats kunnen houden totdat dit hem teveel werd en ' het vreselijke geluid' werd geproduceerd en het ringetje niet langer tussen de as en de holle buis zat. Opnieuw met Peter een foto gestuurd van de as en het plaatje uit het werkplaatshandboek van de Burman bak. Peter zei me dat hij een en ander pas goed zou kunnen beoordelen wanneer de hele bak uit elkaar was dus vooruit dan maar.... Het binnendeksel ging redelijk eenvoudig van de bak af. Dan is het wel even schrikken als je al die tandwielen in dat vet ziet liggen, maar kom we zijn geen watjes en met mijn rubber handschoentjes heb ik stuk voor stuk de tandwielen uit de bak gevist, totdat alleen de schakelas er nog in zit. Deze is gesteund door een veer die je kunt verwijderen door een schroef aan de onderkant van de versnellingsbak er uit te draaien. Daarvoor moet wel de hele uitlaat er weer af, want anders kom ik niet met een schroevendraaier bij de schroef. Daarna kan de hele schakelas er uit gehaald worden. Het vet in de bak heeft een heel mooie koperkleurige gloed. Dat zullen wel de fijngemalen deeltjes van de twee bussen zijn. Dus al het resterende vet moet uit de bak. Ik heb de grootste hoeveelheid er met een lepel uitgeschept en daarna de bak van binnen weer met een kwast en petroleum schoongemaakt. Het drogen en opruimen van de petroleumresten heb ik met kranten en keukenpapier gedaan. Al met al viel het uit elkaar halen wel mee, maar het moeilijkste moest natuurlijk nog komen: het vinden van de bussen en het weer monteren. Maar eerst was er the International Rally in Engeland en da's weer een ander verhaal. Na terugkomst uit Engeland ben ik bij Peter op bezoek geweest met de inhoud van de versnellingsbak. Hij kon de benodigde bussen wel draaien! Joepie! Twee weken later kon ik weer met de montage beginnen. Ook dit was 'a piece of cake' met behulp van het werkplaatsboek en het feit dat de tandwielen en assen er maar op een manier goed in kunnen. Ondertussen steeds maar wat vet toevoegen en de assen goed smeren. Het binnendeksel en het buitendeksel werden er even los op gemonteerd om te kijken of alles wel netjes draaide en schakelde. Nou dat ging dus goed dus tussen de bak en het binnendeksel een nieuwe pakking plaatsen en het binnendeksel definitief monteren. Daarna het buitendeksel met de kick starter en het gepiel om het schakelpedaal goed af te regelen, zodat alle versnellingen goed bediend zouden worden. Dat heeft wel even geduurd. Het boek stelt dan ook dat je het beste het hele schakelmechanisme kan demonteren en kan opbouwen op het binnendeksel, maar ik ben eigenwijs en heb het op het buitendeksel laten zitten. Maar het heeft gewerkt en Coby schakelt weer goed zoals bleek na een proefrit. Maar ja een proefrit is niet genoeg om hem meteen maar mee te nemen naar het treffen in Winterswijk (alweer een ander verhaal). Bovendien bleek dat mijn dynamo niet meer werkte en ook veel speling had bij de rotor. Doorrijden zou misschien meer schade veroorzaken (alweer een nieuw verhaal). Het enige dat ik nu nog moet doen is bedenken hoe ik het boortje dat als blokkade dient voor de moer waarmee de versnellingsbak en primaire kettingkast vastzit er weer uit krijg!? Ik heb er voorlopig even een kurk op geprikt en verder zit-ie niet echt in de weg, het ziet er alleen wat vreemd uit. Alles bij elkaar ben ik nu volleerd versnellingsbakken monteur, in ieder geval voor de Burman bak. Best leuk zo'n hobby. Steeds wat nieuws.